Zanim dowiemy się, jak obniżyć cholesterol, wpierw musimy zdefiniować pojęcie cholesterolu i określić jego rolę w ludzkim organiżmie. Cholesterol to organiczny związek chemiczny, który znajduje się w każdej komórce ciała, jest niezbędny do produkcji hormonów. Nadmiar jego jest jednak grożny dla naszego zdrowia i może przyczynić się do poważnych chorób serca i całego układu krążenia. Powstaje on głównie w wątrobie, ale dostarczany jest też z pożywieniem pochodzenia zwierzęcego (mięso, wędliny, żółtka jaj, nabiał itd.).

Cholesterol wraz z trójglicerydami i fosfolipidami tworzy tłuszcze, które znajdują się i krążą we krwi.

Tłuszcze są nam niezbędne przede wszystkim do budowy ścian komórkowych, są żródłem energii. W procesie trawienia pewna ilość tłuszczów zostaje odłożona (zmagazynowana) w różnych częściach naszego ciała, głównie pod skórą i wokół ważnych narządów, jak wątroba, serce, nerki. Te złogi tłuszczu zabezpieczają narządy wewnętrzne i kości, chronią też ciało przed zimnem. Pomimo, panujących powszechnie poglądów pewna ilość podskórnej tkanki tłuszczowej jest nam niezbędna dla zachowania dobrego zdrowia. Kiedy jednak stężenie tłuszczów we krwi nadmiernie rośnie, zaczynają się one odkładać w ściankach naczyń krwionośnych, w postaci tzw. blaszek miażdżycowych. Blokują przepływ krwi, co z kolei może doprowadzać do choroby wieńcowej i zawału serca.

Dwa główne rodzaje cholesterolu

Cholesterol jest przenoszony we krwi w postaci lipoprotein, czyli w połączeniu z białkiem. W zależności od rodzaju białka odróżniamy lipoproteiny: LDL – o niskiej gęstości i HDL – wysokiej gęstości.

Zawarty w HDL to tzw. “dobry” cholesterol. HDL usuwają nadmiar cholesterolu z komórek i przenoszą go do wątroby. Pomaga to utrzymać naczynia kwionośne w dobrej kondycji. Natomiast “zły” cholesterol to ten, który zawarty jest w LDL. Lipoproteiny LDL odkladają się w naczyniach i powodują ich zwężenie. To one przyczyniają się do powstawania tzw. blaszek miażdżycowych. Jeżeli stężenie LDL i całkowitego cholesterolu jest wysokie, to ryzyko zawału serca jest bardzo duże. Dzieje się tak wtedy, gdy spożycie cholesterolu przewyższa jego wydalanie z organizmu. Ta nadwyżka może stanowić budulec dla blaszek miażdżycowych.

Skutki wysokiego poziomu cholesterolu

Podwyższone stężenie cholesterolu nie powoduje wyrażnych objawów, a często przebiega bezobjawowo. Zwiększa natomiast poważnie ryzyko chorób z wyrażnymi objawami jak choćby choroba wieńcowa serca, zawał serca, udar mózgu lub niedokrwienie kończyn dolnych. Oprócz tego może dochodzić do niewydolności nerek, osłabienia słuchu, pogorszenia się wzroku, demencji, zaburzenia erekcji a nawet do niepłodności kobiet i mężczyzn. Zewnętrznymi objawami wysokiego poziomu “złego” cholesterolu są bardziej pulchne policzki twarzy oraz “worki” pod oczami.

Umiarkowany poziom cholesterolu jest potrzebny zdrowemu organizmowi. Na ogół ilość cholesterolu produkowana przez wątrobę jest wystarczająca i nie ma potrzeby wzbogacania diety o tę substancję. Nie oznacza to jednak, że powinniśmy unikać potraw zawierających cholesterol. Nie mówimy tu oczywiście o osobach, które mają wysoki poziom cholesterolu. Oni jak najbardziej powinni zmniejszyć ilość cholesterolu w diecie. Wiemy już, że receptą na choroby serca i całego układu krążenia jest niewątpliwie prawidłowy poziom cholesterolu.

A jaki powinien być prawidłowy poziom cholesterolu?

Za prawidłowy poziom cholesterolu (określony przez Polskie Towarzystwo Kardiologiczne) przyjęto przedział poniżej wartości 200 mg. 

 Według niektórych naukowców i lekarzy prawidłowe stężenie cholesterolu jest zależne od wieku. 

 A oto, jaki powinien być  według nich odpowiedni poziom cholesterolu dla osób w różnym wieku:

• 0-19 lat wynosi 120 do 230 mg/dL,

• 20-29 lat wynosi 120 do 240 mg/dL,

• 30-39 lat wynosi 140 do 270 mg/dL,

• 40-49 lat wynosi 150 do 310 mg/dL,

• 50-59 lat wynosi 160 do 330 mg/dL.

Dla dokładnego określenia stopnia wystąpienia ryzyka choroby wieńcowej służą jeszcze dwa inne parametry. Chodzi tu o tzw. “dobry” cholesterol (HDL) oraz “zły” cholesterol (LDL).

Cholesterol “dobry” nie powinien spaść poniżej wartości 45 mg w przypadku kobiet oraz 35 mg w przypadku mężczyzn.

Wartości “złego” cholesterolu powinny kształtować się poniżej 130 mg. Osoby o tzw. podwyższonym stopniu ryzyka (chorujące na cukrzycę, mające wysokie ciśnienie krwi, palące papierosy, mające sporą nadwagę czy uwarunkowane genetycznie) ale bez objawów choroby wieńcowej mogą utrzymywać “zły” cholesterol na poziomie 100-130 mg. Natomiast osoby po zawale serca zmuszone są utrzymywać ” zły” cholesterol poniżej 100 mg.